بررسی اثرات مصرف مواد اعتیادآور، بر کارکردهای عصب- روانشناختی معتادان شهر شیراز

زمینه و هدف: امروزه رایج ترین روش درمان وابستگی به مواد مخدر، استفاده از متادون است. با این حال، تحقیقات نشان می دهند که مصرف این دارو، می تواند اثرات سوء عصبی- شناختی داشته باشد؛ بنابراین بررسی میزان اثرات منفی مصرف این دارو در مقایسه با تریاک و نورجیزک و نیز در افراد سالم حائز اهمیت است. هدف از انتخاب گروه تریاک و نورجیزک، شیوع مصرف این دو ماده در جامعه و ناشناخته بودن اثرات عصب- رواشناختی آنهاست. روش تحقیق: این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی است. به منظور اجرای این تحقیق، با مراجعه به مراکز ترک اعتیاد شهر شیراز، نمونه ای به حجم 119 نفر مرد (شامل 32 نفر مصرف کننده متادون، 30 نفر مصرف کننده نورجیزک، 27 نفر مصرف کننده تریاک و 30 نفر گروه کنترل) به صورت در دسترس وارد مطالعه شدند؛ سپس آزمون های حافظه کلامی-شنیداری ری، رنگ-کلمه استروپ و پیگیری هدف اجرا شد. داده های حاصل. با استفاده از نرم افزار آماری spss (ویرایش 13)و تست های واریانس یک گرفه و توکی در سطح معنی داری 05/0=α تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد، گروه ها در حافظه کوتاه مدت (87/2=f، 04/0p=)، توان یادگیری (09/5=f، 002/0p=)، یادآوری تآخیری (26/4=f، 007/0p=)، بازشناسی (41/6=f، 001/0p=) و پیگیری هدف (68/3=f، 01/0p=) با یکدیگر تفاوت معنی دار داشتند. آزمون تعقیبی نشان داد مصرف نورجیزک، باعث بیشترین آسیب نسبت به دیگر گروه ها در حافظه کوتاه مدت (03/0=p)، توان یادگیری (003/0=p)، بازشناسی (01/0=p) و پیگیری هدف (02/0=p) می شود. نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد مصرف تریاک و نورجیزک، می تواند کارکردهای عصبی -روانشناختی را دچار آسیب کند. این آسیب به خصوص در نواحی مغزی وابسته به عملکردهای اجرایی، حافظه و یادگیری، با وضوح بیشتری دیده می شود، اما مصرف متادون می تواند تا حدّی این آسیب ها را کاهش دهد.